Zestien dagen voor de officiële opening ontving het totaal gerenoveerde Rijksmuseum donderdagavond de eerste bezoekers. Op het FD Financieel Diner spraken DNB-president Klaas Knot, eurocommissaris Neelie Kroes, DSM-ceo Feike Sijbesma en Citi-hoofdeconoom Willem Buiter over het Europa na de crisis.
Buiten moest het Heras-hekwerk nog worden weggehaald. Binnen rook het naar vers gelakt hout. De dag ervoor was de Nachtwacht onder politiebegeleiding naar de originele plek in het museum gebracht. ‘Het was een enorm ingewikkelde en complexe verbouwing’, stelde Taco Dibbits, directeur collecties van het Rijksmuseum. De parallellen met Europa liggen voor de hand.
Sijbesma noemde drie zaken als cruciaal zijnde voor economische groei: energie, arbeidsmarkt en innovatie. ‘Op alle drie kernfactoren liggen we zwaar achter op de rest van de wereld.’
Airbus voor chips
‘Wij hebben de mobiel uitgevonden, maar we hebben het laten glippen’, aldus Kroes over Europa. Ze bepleitte ‘een Airbus voor chips’: ‘Als je dat van de grond zou krijgen… dat was destijds een wonder, in mijn ogen. Over de grenzen heen, een project met Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië.’ Dat 40% van de Europese begroting aan landbouw wordt uitgegeven, noemde ze ‘uit de tijd’. ‘Maar de mensen van ASML komen niet naar Brussel om te protesteren.’
Radicale veranderingen zijn echter ‘ongelooflijk moeilijk’, stelde Buiter tijdens het debat ter gelegenheid van het verschijnen van het FD op Berliner-formaat. ‘Misschien dat de huidige crisis ons dwingt om dingen te doen waar we anders het lef niet voor hebben.’
Interne markt
De EU ten spijt is er van een echte, gemeenschappelijke interne markt nog altijd geen sprake, aldus de econoom. ‘Met betrekking tot diensten is deze nog steeds volledig versnipperd. En de overheidsuitgaven zijn gemiddeld 49% van het bbp. Dat is minstens 10%-punt te hoog.’
Intussen is de meerderheid van de Europese banken een zombiebank, aldus Buiter: een rem op de ontwikkeling. Sijbesma over de verlammende invloed van de financiële sector: ‘Als je het systeem opnieuw zou moeten inrichten, dan zou geen hond het zo doen.’
Kroes ziet ook lichtpuntjes aan de horizon. Volgens haar kiezen jongeren voor een nieuw economisch model. ‘Toen ik jong was en mijn carrière probeerde te plannen, ging je eerst naar een groot bedrijf. Deze generatie weet dat die mogelijkheden er minder zijn. Die kiezen voor een start-up. Dat is hoopgevend.’
